รายละเอียด : โพธิปักขิยธรรม ๓๗ ตามรอยพระพุทธองค์
จิตใจนี้เป็นธาตุรู้ มีธรรมชาติรู้
เพราะความรู้สิ่งต่าง ๆ ก็เนื่องมาจากจิตใจ
แต่ความรู้ของจิตใจนี้
โดยปกติก็ออกมารู้อารมณ์
อาศัยอายตนะเป็นทวาร
คือเป็นทางที่จิตใจออกมารู้เรื่องทั้งหลาย
โดยปกติก็เรียกกันว่า รู้โลก
คือ
รู้รูปต่าง ๆ ที่ตาเห็น
รู้เสียงต่าง ๆ ที่หูได้ยิน
รู้กลิ่นต่าง ๆ ที่จมูกได้สูดดม
รู้รสต่าง ๆ ที่ลิ้นได้ลิ้ม
รู้สิ่งถูกต้องต่าง ๆ ที่กายได้ถูกต้อง
และ
รู้รูปเสียงเหล่านั้นที่พบผ่านมาแล้วที่ใจ
ได้รู้ ได้คิดสิ่งต่าง ๆ เหล่านี้
จะเป็นรูปเสียงเป็นต้นก็ตาม
เรียกว่าเป็นโลกอันคู่กับธรรม
เพราะอะไรจึงเรียกว่าเป็นโลก
ก็เพราะเป็นสิ่งที่ชำรุดทรุดโทรม
คำว่าโลก แปลว่าสิ่งชำรุดทรุดโทรม
เพราะนั้น
รูปเสียงเป็นต้นก็ดี
ตาหูเป็นต้นซึ่งเป็นทวารสำหรับจิตใจ
ออกมาอาศัยรู้รูปเสียงก็ดี
ก็รวมเรียกว่าเป็นโลกทั้งหมด
นี้ประการหนึ่ง
อีกประการหนึ่ง
รูปเสียงเป็นต้นเหล่านี้
เป็นที่ตั้งของราคะความติดความยินดีหรือโลภะความโลภ
เป็นที่ตั้งของโทสะความขัดเคือง
เป็นที่ตั้งของโมหะความลุ่มหลง