รายละเอียด : ศิลปะทิเบต TIBETAN ART : ปิยะแสง จันทรวงศ์ไพศาล

ทางกลางเวิ้งฟ้าแห่งหิมาลัย ท่ามกลางสายลมแห่งขุนเขา บนดินแดนหลังคาโลกอันเป็นที่ตั้งของ "ทิเบต" แผ่นดินธรรมอันเป็นศูนย์กลางแห่งพระพุทธศาสนานิกายวัชรยานที่มีประวัติสืบทอดมาอย่างยาวนานนับพันปี ยังมีเรื่องราวที่น่าค้นหาอีกมากมายให้เรียนรู้ ความเข้าใจต่อ "ศิลปะทิเบต" จึงนับเป็นพื้นฐานอันสำคัญยิ่งต่อประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม ประเพณี วิถีชีวิต และศาสนาของชาวทิเบตทั้งมวล

การเรียบเรียงหนังสือ "ศิลปะทิเบต" เล่มนี้ ครอบคลุมตั้งแต่สมัยก่อนประวัติศาสตร์เรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน ร้อยเรียงความรู้ทางประวัติศาสตร์ศิลปะทิเบตและประวัติศาสตร์วัชรยานศิลป์ในทุกด้าน ตั้งแต่สถาปัตยกรรม กระติมากรรม จิตรกรรมทังกา และสัญลักษณ์ศิลป์ของทิเบต ดังนั้น หนังสือเล่มนี้จึงเป็นหนังสือว่าด้วยศิลปะทิเบตที่มีความละเอียดและสมบูรณ์มากที่สุดเท่าที่เคยมีการเรียบเรียงกันมา

คำนำ : ศิลปะทิเบต TIBETAN ART : ปิยะแสง จันทรวงศ์ไพศาล

หาก "ซัมบาลา" คือปลายทางแห่งฝากฝัน หรือหาก "แชงกรีลา" คือดินแดนที่ยังไร้ซึ่งคำตอบ "ทิเบต" ดินแดนแห่งหลังคาโลกที่ชาวโลกล้วนรู้จัก คือคำตอบที่อยู่ในจิตใจของชาวทิเบตมาช้านาน ความสุขในปลายฝันไม่ได้อยู่เหินห่างหรือรางเลือน หากแต่อยู่ในเบื้องลึกจิตใจของชาวทิเบตมาเนิ่นนานนับร้อยพันปีมิเสื่อมคลาย เป็นความสุขที่อยู่ใต้ร่มกาสาวพักตร์แห่งพระพุทธศาสนาที่เปรียบประหนึ่งชีวิจของพวกเขา

ความเข้าใจเกี่ยวกับทิเบตศึกาในสังคมไทยเป็นที่รู้จักกันในวงกว้าง แต่ขาดข้อมูลและหนังสือตำรับตำราสำหรับการศึกษาค้นคว้าอย่างน่าเสียดาย โดยเฉพาะทิเบตในบริบทของศิลปกรรม ยิ่งยากในการหาข้อมูลภาคภาษาไทยเพื่อใช้ในการเรียนรู้อย่างลึกซึ้ง ด้วยเหตุดังกล่าวนี้ จึงเป็นแรงบันดาลใจอย่างแรงกล้าที่ทำให้ผู้เขียนได้มุ่งมั่นรวบรวมข้อมูลเนื้อหาเกี่ยวกับศิลปะทิเบตในแง่มุมต่าง ๆ โดยตัดมายาคติในปมปัญหาทางการเมืองหรือความขัดแย้งใด ๆ เพื่อให้ข้อเท็จจริงและเนื้อหามีความชัดเจนและเข้าใจได้อย่างเป็นระบบทางวิชาการ ทำให้การเรียบเรียงนั้นต้องใช้เวลานานกว่า 3 ปีจึงสำเร็จเสร็จสิ้นลง

แม้นในความลำบากในการเขียนอาจไม่สามารถบ่งบอกบรรยายได้ด้วยตัวอักษร แต่เจตนารมณ์ที่ผู้เขียนมุ่งหวังจะให้ผลงานเล่มนี้เป็นส่วนหนึ่งของการส่งเสริมการเรียนรู้พระพุทธศาสนาวัชรยาน ได้ทำให้เกิดความมานะพยายามก้าวข้ามอุปสรรคต่าง ๆ การเรียบเรียงหนังสือ "ศิลปะทิเบต" เล่มนี้ ผู้เขียนได้ใช้กระบวนการเขียนทางวิชาการผ่านเนื้อหาทางการถ่ายทอดผลงานศิลปะและมุมมองของความงามเชิงศิลป์ โดยครอบคลุมทั้งสถาปัตยกรรม ประติมากรรม และจิตรกรรม ภายใต้เนื้อหาที่ร้อยเรียงตามลำดับประวัติศาสตร์ศิลปะทิเบต อันเป็นธารแห่งศิลปกรรมหิมาลัยหรือวัชรยานศิลป์ทั้งมวล

หากคุณความดีของหนังสือเล่มนี้จะยังเป็นประโยชน์แก่วงการศึกษาและสังคมไทย ผู้เขียนขอนอบน้อมถวายแด่พระธรรมคำสอนของสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ยั่งยืนมากกว่าสองพันห้าร้อยปี เพราะศิลปะทิเบตนั้น แตกต่างไปจากมุมมองประวัติศาสตร์ศิลปะในชนชาติและวัฒนธรรมอื่น ๆ หากแต่ศิลปะทิเบตนั้นเป็นหนึ่งเดียวกันกับความศรัทธาที่มีต่อพระพุทธศาสนาอย่างมิเสื่อมคลาย

สุดท้ายนี้ ขอขอบคุณสำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยที่เห็นคุณค่าและตีพิมพ์เผยแพร่หนังสือให้ออกสู่สาธารณชน

ปิยะแสง จันทรวงศ์ไพศาล

มีนาคม 2559

สารบัญ : ศิลปะทิเบต TIBETAN ART : ปิยะแสง จันทรวงศ์ไพศาล

• ทิเบตสมัยก่อนประวัติศาสตร์
• ทิเบตสมัยประวัติศาสตร์
• อาณาจักรชางชุง
• อาณาจักรทูโบ
• จักรวรรดิทิเบต
• สมัยอาณาจักรกูเก
• สมัยศาสนจักรและดาไลลามะ
• พุทธศิลป์ทิเบต ประติมากรรม จิตรกรรมทังกา และมันดาลา
• สัญลักษณ์ศิลป์ทิเบต