รายละเอียด : คอร์รัปชัน : ความรู้ฉบับพกพา (Corruption: A Very Short Introduction)

ประเทศทั่วโลกต่างเห็นพ้องต้องกันว่าคอร์รัปชันคือปัญหาอันดับต้นๆ ซึ่งส่งผลกระทบเชิงลบในหลากหลายมิติ ทั้งด้านเศรษฐกิจ การเมือง สังคม สิ่งแวดล้อม และความมั่นคง ทว่าคอร์รัปชันคืออะไรกันแน่? เหตุใดจึงเกิดคอร์รัปชันขึ้นในสังคม? อะไรคือสิ่งที่จะใช้ชี้วัดคอร์รัปชัน? อะไรคือสิ่งที่จะใช้ชี้วัดคิร์รัปชัน? แล้วเราจะจัดการกับปัญหานี้ได้อย่างไร?

คอร์รัปชัน: ความรู้ฉบับพกพา โดย เลสลี โฮล์มส์ ศาสตราจารย์ด้านรัฐศาสตร์มหาวิทยาลัยเมลเบิร์นและที่ปรึกษาด้านคอร์รัปชันของธนาคารโลกและองค์กรเพื่อความโปร่งใสสากล จะช่วยตอบคำถามข้างต้นพร้อมฉายภาพให้เห็นความซับซ้อนของคอร์รัปชันที่แตกต่างกันในหลากหลายวัฒนธรรม เช่น การสร้างเครือข่ายแบบอเมริกันและความสัมพันธ์ต่างตอบแทนแบบจีนกับรัสเซียรวมถึงมุขไขคำตอบในประเด็นที่น่าสนใจ เช่น คอร์รัปชันมีความสัมพันธ์อย่างไรกับประชาธิปไตย? หรือมันส่งผลต่อความกินดีอยู่ดีของคนในชาติอย่างไร? โดยอาศัยงานศึกษา" เชิงประจักษ์ที่เชื่อถือได้เป็นเครื่องมือ

หนังสือเล่มนี้ไม่เพียงแต่ช่วยให้เราเข้าใจคำว่า "คอร์รัปชันอย่างถ่องแท้ผ่านแว่นตาของศซาสตร์อันหลากหลาย อาทิ เศรษฐศาสตร์ นิติศาสตร์ รัฐศาสตร์ สังคมวิทยา และมานุษวิทยา แต่ยังนำเสนอวิธีการต่อสู้เชิงรูปธรรมของหน่วยงานต่างๆ ทั่วโลกตั้งแต่องค์กรท้องถิ่นไปจนถึงองค์การระหว่างประเทศอย่างธนาคารโลก ซุ่งอาจจะช่วยชี้ทางไปสู่การแก้ไขปัญหาที่คอยกัดกินสังคมนี้ให้เกิดผลสัมฤทธิ์จริงในที่สุด

คำนำ : คอร์รัปชัน : ความรู้ฉบับพกพา (Corruption: A Very Short Introduction)

ไม่ว่าจะในประเทศกำลังพัฒนา ประเทศที่กำลังเปลี่ยนผ่านหรือประเทศพัฒนาแล้ว พลเมืองจำนวนมากขึ้นเรื่อยๆเริ่มตระหนักถึงผลเสียหายร้ายแรงของคอร์รัปชัน และเริ่มเรียกร้องให้ผู้มีอำนาจในประเทศของตนหาทางแก้ไข

การศึกษาคอร์รัปชันไม่อาจจัดลงในกล่องสาขาความรู้ใดสาขาหนึ่งได้ถนัดนัก ลำพังแค่การวิเคราะห์คร่าวๆในหนังสือเล่มนี้ก็ต้องอ้างอิงผลงานของนักมนุษยวิทยา นักอาชญาวิทยา นักเศรษฐศาสตร์ นักประวัติศาสตร์ นักกฏหมาย นักรัฐศาสาตร์ รวมไปถึงนักสังคมวิทยา

แอล. เอช.

สิงหาคม 2014

สารบัญ : คอร์รัปชัน : ความรู้ฉบับพกพา (Corruption: A Very Short Introduction)

• คอร์รัปชันคืออะไร?
• เหตุใดคอร์รัปชันจึงเป็นปัญหา
• คอร์รัปชันวัดได้หรือไม่?
• คำอธิบายเชิงจิตวิทยา-สังคม และคำอธิบายเชิงวัฒนธรรม
• คำอธิบายเชื่องโยงกับระบบ
• รัฐทำอะไรได้บ้าง?

เนื้อหาปกหลัง : คอร์รัปชัน : ความรู้ฉบับพกพา (Corruption: A Very Short Introduction)

ประเทศทั่วโลกต่างเห็นพ้องต้องกันว่าคอร์รัปชันคือปัญหาอันดับต้นๆ ซึ่งส่งผลกระทบเชิงลบในหลากหลายมิติ ทั้งด้านเศรษฐกิจ การเมือง สังคม สิ่งแวดล้อม และความมั่นคง ทว่าคอร์รัปชันคืออะไรกันแน่? เหตุใดจึงเกิดคอร์รัปชันขึ้นในสังคม? อะไรคือสิ่งที่จะใช้ชี้วัดคอร์รัปชัน? อะไรคือสิ่งที่จะใช้ชี้วัดคิร์รัปชัน? แล้วเราจะจัดการกับปัญหานี้ได้อย่างไร?

คอร์รัปชัน: ความรู้ฉบับพกพา โดย เลสลี โฮล์มส์ ศาสตราจารย์ด้านรัฐศาสตร์มหาวิทยาลัยเมลเบิร์นและที่ปรึกษาด้านคอร์รัปชันของธนาคารโลกและองค์กรเพื่อความโปร่งใสสากล จะช่วยตอบคำถามข้างต้นพร้อมฉายภาพให้เห็นความซับซ้อนของคอร์รัปชันที่แตกต่างกันในหลากหลายวัฒนธรรม เช่น การสร้างเครือข่ายแบบอเมริกันและความสัมพันธ์ต่างตอบแทนแบบจีนกับรัสเซียรวมถึงมุขไขคำตอบในประเด็นที่น่าสนใจ เช่น คอร์รัปชันมีความสัมพันธ์อย่างไรกับประชาธิปไตย? หรือมันส่งผลต่อความกินดีอยู่ดีของคนในชาติอย่างไร? โดยอาศัยงานศึกษา" เชิงประจักษ์ที่เชื่อถือได้เป็นเครื่องมือ

หนังสือเล่มนี้ไม่เพียงแต่ช่วยให้เราเข้าใจคำว่า "คอร์รัปชันอย่างถ่องแท้ผ่านแว่นตาของศซาสตร์อันหลากหลาย อาทิ เศรษฐศาสตร์ นิติศาสตร์ รัฐศาสตร์ สังคมวิทยา และมานุษวิทยา แต่ยังนำเสนอวิธีการต่อสู้เชิงรูปธรรมของหน่วยงานต่างๆ ทั่วโลกตั้งแต่องค์กรท้องถิ่นไปจนถึงองค์การระหว่างประเทศอย่างธนาคารโลก ซุ่งอาจจะช่วยชี้ทางไปสู่การแก้ไขปัญหาที่คอยกัดกินสังคมนี้ให้เกิดผลสัมฤทธิ์จริงในที่สุด

รีวิวโดยผู้เขียน : คอร์รัปชัน : ความรู้ฉบับพกพา (Corruption: A Very Short Introduction)

เป็นที่เห็นพ้องต้องกันว่าในทุกวงการของทุกประเทศ แล้วว่าปัญหาคอร์รัปชันเป็นปัญหาระดับนานาชาติที่มีความสำคัญแลพมีผลกระทบรุนแรงกว้างขวางในหลายแง่มุม ยิ่งโลกมีความเจริญก้าวหน้าขึ้น สถานการณ์เกี่ยวกับคอร์รัปชันก็ยิ่งเติปใหญ่และซับซ้อนมากขึ้นตามไปด้วย จากแต่เดิมที่การจะชี้ขาดว่าพฤติกรรมอย่างไรเป็นคอร์รัปชันหรือไม่ เป็นปัญหาหญ้าปากคอกที่ใครๆก็สามารถตอบได้ แต่มาถึงวันนี้พฤติกรรมเกี่ยวกับคอร์รัปชันที่อยู่ใน"พื้นที่สีเทา" มีมากขึ้นอย่างน่าอัศจรรย์ใจในมุมมองของบางคนอาจเห็นว่าพฤติกรรมหรือเหตุการณ์บางอย่างเป็นเรื่องผิดร้ายที่กล่าวได้ว่าเกิดคอร์รัปชันขึ้นแล้ว แต่เรื่องเดียวกันนั่นเอง หากไปถามคนอื่นอีกจำนวนหนึ่ง เราอาจได้คำตอบที่แตกต่างออกไป ตั้งแต่ความลังเลสงสัยว่าเรื่องที่ถามมานั้นเป็นคอร์รัปชันหรือไม่ ไปจนถึงที่สุดของปลายทางอีกขั้วหนึ่งว่าในสายตาของผู้ตอบคำถามแล้ว เรื่องราวที่ยกตัวอย่างมาถามนั้นไม่ใช่คอร์รัปชันแน่ๆ เรื่องที่ยกมาข้างต้นนี้เป็นเพียงตัวอย่างหนึ่งของความคลุมเครือที่เกิดขึ้นกับการพิจารณาปัญหาคอร์รัปชันในนานาประเทศ รวมทั้งประเทศไทยของเราด้วย

ทุกวันนี้ปัญหาคอร์รัปชันมีความเป็นสากลมากขึ้นหมายความว่าการทำทุจริตได้ก้าวข้ามพรมแดนระหว่างประเทศไปแล้วด้วยความสะดวกสบาย เรื่องราวเกี่ยวกับบริษัทข้ามชาติที่ติดสินบนนักการเมืองหรือเจ้าหน้าที่ของรัฐข้ามประเทศการยักย้ายถ่ายเททรัพย์สินที่ได้มาจากการคอร์รัปชันในประเทศหนึ่งไปซุกซ่อนไว้ในอีกประเทศหนึ่ง เป็นเรื่องที่รู้เห็นกันอยู่ทั่วไปจนถึงขนาดที่องค์การสหประชาชาติต้องเรียกร้องให้ประเทศทั้งหลายมาร่วมมือกันจัดการกับปัญหาที่มีความหนักหน่วงนี้

สำหรับชาวไทยเราทั้งหลาย ไม่ว่าจะทำแบบสอบถามจากหน่วยงานใดหรือเมื่อใดก็ตาม ถ้าสอบถามกันว่าปัญหาสำคัญของประเทศที่มีความรุนแรงสามหรือสี่ลำดับแรกได้แก่เรื่องอะไร เป็นที่แน่นอนว่า "ปัญหาคอร์รัปชัน" ต้องติดอันดับต้นๆของสารพันปัญหาที่มีอยู่ในประเทศไทยแน่นอน ทุกวันนี้เราใช้ทรัพยากรจำนวนมากเพื่อสู้รบปรบมือกับปัญหาคอร์รัปชัน ไม่ว่าจะมีนโยบายออกมากี่ครั้งกี่คราว ไม่ว่าจะบัญญัติกฏหมายใมห่หรือแก้ไขเพิ่มเติมกฏหมายเก่าเกี่ยวกับเรื่องนี้กี่ครั้ง และไม่ว่าเราจะมีหน่วยงานทั้งอิสระและไม่อิสระ หรือคณะกรรมการ อีกร้อยแปดชุดขึ้นมาเพื่อทำหน้าที่จัดการกับปัญหาสำคัญเรื่องนี้ แต่ดูเหมือนว่าปัญหาคอร์รัปชันในประเทศไทยของเราก็ยังคงยืนทะมึนเป็นยักษ์ปักหลั่นที่ยังมีฤทธิ์มีเดชไม่ถดถอยไปเลยแม้แต่น้อย

ปัญหาคอร์รัปชันไม่ใช่ปัญหาเชิงเดี่ยวด้านกฏหมายว่าการกระทำอย่างนั้นอย่างนี้ปิดหรือถูกกฏหมาย หากแต่เรื่องนี้มีความหลากหลายของแง่มุมและต้องการความเข้าใจลึกซึ้งรอบด้าน ถ้าประชาชนยังอยู๋ในสถานการณ์ "ตาบอดคลำช้าง" คือต่างคนต่างเห็นคอร์รัปชันไปในแง่มุมที่ไม่เหมือนและแตกต่างกัน ความพยายบามที่จะจัดการแก้ไขปัญหาเรื่องนี้ก็ยิ่งทวีความยุ่งยากขึ้นไปอีกด้วย ด้วยเหตุนี้ เมื่อผู้แปลทั้งสองคนได้มีโอกาสอ่านหนังสือเรือ่งCorruption: A Very Short Introduction เล่มนี้ใรภาคภาษาอังกฤษ เราจึงคิดว่าหากมีโอกาสที่ผู้อ่านชาวไทยจะได้อ่านหนังสือเล่มนี้บ้าง ก็น่้าจะเป็นการประเทืองสติปัญญา และทำให้ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับปัญหาคอร์รัปชันมีความแหลมคมและชัดเจนมากยิ่งขึ้น ซึ่งก็หวังผลต่อไปอีกทอดหนึ่งด้วยว่าจะอำนวยประโยชน์ให้การจัดการแก้ปัญหาคอร์รัปชันของประเทศไทยเกิดผลสัมฤทธิ์อย่างจริงจังมากยิ่งขึ้นกว่าที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน ถึงแม้จะเป้นความฝันที่แสนไกลเพียงใด แต่มนุษย์เราก็มีความสุขอยู่ได้ด้วยความฝันมิใช่หรือ

ผู็แปลขอขอบคุณเจ้าของผลงาน สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยออกซฟอร์ด และสำนักพิมพ์ openworlds และขอขอบคุณ คุณอรวรรณ พัดชา ข้าราชการสำนักงานกิจการยุติธรรม กระทรวงยุติธรรม ผู้ได้ช่วยติชม และให้ข้อคิดเห็นที่ช่วยให้งานแปลชิ้นนี้มีความสมบูรณืขึ้นในหลายส่วน ทั้งหวังด้วยว่าผู้อ่านที่ได้อ่านหนังสือเล่มนีร้แล้วจะมีความพอใจที่ได้รู้เรื่องใกล้ตัว ใกล้ขนาดพบกันอยู่ทุกวัน ในแงมุมที่ไม่เคยรู้มาก่อน

ธนทอง จันทรางศุ

พิเศษ สอาดเย็น

มกราคม 2559