รายละเอียด : ศัพท์วิเคราะห์

ศัพท์วิเคราะห์

หนังสือเล่มนี้เดิมใช้ชื่อว่า "สัททวิคคหทีปนี" ซึ่งหมายถึงหนังสือที่แสดงรูปวิเคราะห์ของศัพท์ต่างๆ แต่เมื่อรวบรวมเสร็จแล้วได้เปลี่ยนใจกะทันหัน โดยเปลี่ยนชื่อเป็นแบบไทยๆ ว่า "ศัพท์วิเคราะห์" แทน เพื่อมิต้องลำบาแก่ท่านที่ไม่ถนัดภาษาบาลี ซึ่งชื่อใหม่นี้ก็มีความหมายเหมือนข้างต้น หากจะขยายความไปอีกเล็กน้อยก็ได้ความหมายว่าเป็นหนังสือที่ว่าด้วยการแยกแยะศัพท์ออกเป็นส่วนๆ คือ แสดงที่มาที่ไปของศัพท์แต่ละศัพท์ว่ามาจากส่วนประกอบอะไรบ้าง เหมือนแยกส่วนของร่างกายออกให้เห็นเป็นหนัง เส้นเอ็น กระดูก ปอด หัวใจ เป็นต้น จะทำให้ง่ายต่อการแปลและการเข้าใจเข้าถึงศัพท์ได้ทางหนึ่ง เพราะผู้ที่รู้รูปวิเคราะห์ของศัพท์ดีย่อมแปลหนังสือได้ดี เมื่อแต่งภาษาบางลีย่อใช้ศัพท์ได้เหมาะสม คม ถูก และได้ความชัดเจน

วัตถุประสงค์หลักของหนังสือเล่มนี้ คือมุ่งรวบรวมรูปวิเคราะห์ศัพท์ที่กระจัดกระจายอู่ในคัมภีร์ต่างๆ มาไว้เป็นหมวดหมู่โดยเฉพาะเท่าที่จะสามารถรวบรวมได้ และมุ่งให้เป็นพจนานุกรมเพื่อการศึกษาพุทธศาสน์ด้านภาษาบาลี เพื่อค้นหาได้โดยสะดวก ไม่ต้องเสียเวลาไปค้นหาจากต้นตอที่มีอยู่ในที่หลายแห่ง และพอให้เป็นแนวทางสำหรับค้นคว้าต่อไป สำหรับผู้ใฝ่ในทางนี้ ทั้งนี้เพื่อใช้เป็นคู่มือสำหรับครูนักเรียนผู้สอนผู้เรียนบาลีและผู้สนใจภาษานี้โดยทั่วไป

วัตถุประสงค์แฝงอีกประการหนึ่ง คือ เพื่อต้องการให้เห็นถึงความฉลาดสามารถของเหล่าอารยชนในอดีต ในการกำหนดหาที่มาที่ไปของศัพท์ที่ใช้กันอยู่บ้าง ในการบัญญัติศัพท์ใหม่บ้าง ในการพลิกแพลงตัดแต่งจนได้รูปศัพท์ที่ลงตัว ไพเราะ งดงาม สละสลวย และอมความหมายชัดเจนอย่างที่ปรากฎอยู่ ภาษาบาลีเป็นภาษาของอารยชนและมีวิวัฒนาการมายาวนานเช่นนี พระพุทธเจ้าจึงทรงเลือกใช้เป็นภาษาสำหรับถ่ายทอดคำสอนของพระองค์ และมั่นคงยั่งยืนมาตราบเท่าทุกวันนี้

รีวิวโดยสำนักพิมพ์ : ศัพท์วิเคราะห์

ศัพท์วิเคราะห์

ภาษาบาลีเป็นภาษาที่มีความสำคัญยิ่งต่อการดำรงอยู่และสืบต่อไปแห่งพระสัทธรรมคำสอนแห่งพระพุทธศาสนา ในฐานะเป็นภาษาที่องค์สมเด็จพระผู้มีพระภาคทรงเลือกใช้ในการประกาศและเผยแผ่พระศาสนา และในฐานะเป็นภาษาที่ใช้จารึกพระไตรปิฎกอันเป็นคัมภีร์หลักแห่งพระพุทธศาสนา จึงกล่าวได้ว่าภาษาบาลีเป็นพุทธภาษา ภาษาของพระพุทธเจ้า หรือของชาวพุทธอย่างแท้จริง

หนังสือศัพท์วิเคราะห์เล่มนี้ เป็นหนังสือที่รวบรวมศัพท์บาลี บทวิเคราะห์ พร้อมความหมายของศัพท์เอาไว้อย่างมากมาย ๔,๗๙๖ ศัพท์ ซึ่งเป็นผลงานรังสรรค์ด้วยความวิริยะอุตสาหะของพระมหาโพธิวงศาจารย์ (ทองดี สุรเตโช ป.ธ.๙,ราชบัณฑิต) วัดราชโอรสาราม ปราชญ์ผู้มีความรู้แตกฉานและมีความชำนาญยิ่งเกี่ยวกับภาษาบาลี เป็นที่ยอมรับยกย่องจากพระสงฆ์ทั้งที่เป็นครูอาจารย์และนักเรียนนักศึกษาบาลีให้เป็นครูสอนพระปริยัติธรรมแผนกบาลีชั้นเปรียญธรรม ๙ ประโยค ซึ่งเป็นประโยคสูงสุดของการศึกษาบาลี