รายละเอียด : ประชุมโคลงโลกนิติ

ประชุมโคลงโลกนิติ

ประชุมโคลงโลกนิติ เป็นวรรณกรรมประเภทคำสอน ในลักษณะของโคลงสุภาษิต โลกนิติ (อ่านว่า โลก-กะ-นิด) แปลว่า ระเบียบแบบแผนแห่งโลก เนื้อหามุ่งแสดงความจริงของโลกและสัจธรรมของชีวิต เพื่อให้รู้เท่าทันต่อโลกและเข้าใจในความเป็นไปของชีวิต สามารถนำไปใช้ให้เกิดประโยชน์ในการดำเนินชีวิตในทางที่ถูกต้องดีงาม โคลงโลกนิติมีความไพเราะ เหมาะสมทั้งด้านรูปแบบและเนื้อหาปรัชญาสาระ ครบคุณค่าทางวรรณกรรม รู้จักและแพร่หลายโดยทั่วไป เป็นหนังสืออ่านนอกเวลาของสถานศึกษา เป็นแบบเรียนและตัวอย่างสำหรับการเขียนโคลงสี่สุภาพ ได้รับการยกย่องว่า "เป็นสุดยอดแห่งสุภาษิตตอมตะ" อยู่คู่กับสังคมไทยมาทุกยุคสมัย

สาระจากโคลงโลกนิติ มีพื้นฐานมาจากความเข้าใจต่อชีวิต ธรรมชาติและสังคม มีขอบข่ายของเนื้อหาตามลักษณะของบุคคลประเภทต่าง ๆ คือ คนดี คนพาล นักปราชญ์ มิตร ศัตรู หญิง ชาย ผู้ปกครองและผู้อยู่ใต้การปกครอง ฯลฯ สาระคำสอนจึงกว้างขวางครอบคลุมองค์ประกอบของชีวิตในทุกกลุ่มทุกชน บางคติก็ตรงกับนิทานชาดกและคติพื้นบ้าน บางคติมีการนำไปใช้ในวรรณกรรมต่าง ๆ อาจกล่าวได้ว่าโคลงโลกนิติก็คือแบบและเบ้าหลอมทางวัฒนธรรมของชนในชาติ

คำนำ : ประชุมโคลงโลกนิติ

หนังสือสอนอ่านฯ สุภาสิตโลกนิติ์คำโคลง รวบรวม สอบทาน และจัดพิมพ์โดยกรมศึกษาธิการ กระทรวงธรรมการ เมื่อปี พ.ศ.๒๔๔๗ เพื่อใช้เป็นหนังสือแบบเรียนสำหรับนักเรียน โดยนำโคลงที่ สมเด็จฯ กรมพระยาเดชาดิศร ทรงชำระไว้ ๔๐๘ บท ที่ปรากฏในต้นฉบับสมุดไทย (รวมโคลงนำ ๒ บท โคลงส่งท้าย ๒ บท และโคลงที่ซ้ำกันอยู่ ๕ บท) มาพิมพ์ร่วมกับโคลงอีก ๓๐ บท ที่พบในแผ่นศิลาวัดพระเชตุพนฯ

ประชุมโคลงโลกนิติ ฉบับหอสมุดแห่งชาติ หอสมุดแห่งชาติจัดพิมพ์โคลงโลกนิติที่เป็นพระนิพนธ์ของสมเด็จฯ กรมพระยาเดชาดิศร ร่วมกับโคลงโลกนิติสำนวนเก่าที่มีการค้นพบเป็นจำนวนมากจากหอพระสมุดชิรญาณพร้อมระบุคาถาอันเป็นที่มาของโคลง และจัดรวบรวมกันเป็นชุด ๆ ได้โคลงภาษิตรวม ๕๙๓ ชุด จไนวน ๙๑๑ บท (ไม่รวมโคลงนำ ๒ บท และโคลงส่งท้าย ๒ บท) พิมพ์เผยแพร่ครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ.๒๔๖"

โคลงโลกนิติ: การศึกษาที่มา (งานวิจัย) ศาสตราจารย์ ดร.นิยะดา เหล่าสุนทร เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๒๗