รายละเอียด : คติความเชื่อไตรภูมิและจักรวาลวิทยาในจิตรกรรมฝาผนังไทย

คติความเชื่อไตรภูมิและจักรวาลวิทยาในจิตรกรรมฝาผนังไทย พิมพ์ครั้งที่ 2

หนังสือ "คติความเชื่อไตรภูมิและจักรวาลวิทยาในจิตรกรรมฝาผนังไทย" นี้เป็นเอกสารทางวิชาการที่ปรับปรุงแก้ไขจากบทความชื่อ "สัญลักษณ์และวิวัฒนาการการออกแลลฉากไตรภูมิและจักรวาลในจิตรกรรมฝาผนังไทย ที่เกี่ยวเนื่องพุทธศาสนานิกายเถรวาท" ซึ่งผู้แต่งเขียนขึ้นใน พ.ศ.2526 หลังจากนั้นได้ทำไปเผยแพร่ต่อในที่ประชุมทางวิชาการระดับชาติ และระดับนานชาติ ดังนี้ 1) เสนอที่ประชุมสัมนาเรื่อง "ไตรภูมิพระร่วง" ในวาระฉลอง 700 ปี ลายสือไทย ณ หอสมุดแห่งชาติ กรุงเทพฯ ระหว่างวันที่ 9-21 ธันวาคม พ.ศ.2526 จัดโดยกรมศิลปกรและนำไปพิมพ์เผยแพร่ในหนังสือ "สรุปผลการสัมนาเรื่องไตรภูมิพระร่วง" ตีพิมพ์ครั้งแรก พ.ศ.2527 กรมศิลปากรจำนวน 264 หน้า 2) เสนอที่ประขุมทางวิชาการระดับนานาชาติ ครั้งที่ 4 เรื่อง "ไทยศึกษา" ซึ่งจัดโดย สถาบันเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ศึกษาแห่งเมืองคุณหนิง ประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน ระหว่างวันที่ 11-13 พฤษภาคม พ.ศ.2537 และพิมพ์เผยแพร่ในรายงานการประชุมทางวิชาการนานาชาติ เรื่อง "ไทยศึกษา" เล่มที่ 3 พ.ศ.2538 3) เสนอที่ประชุมสัมนาระหว่าง ไทย-อินเดีย เรื่อง "ความสัมพันธ์ทางศิลปะวัฒนธรรมระหว่าง ไทย-อินเดีย" ณ ห้องประชุม The Internation House, New Delhi, จัดโดยสถานฑูตไทยประจำ ประเทศอินเดีย ร่วมกับ India Cultural Council Relations (ICCR) ในปี พ.ศ. 2543 และนำไปพิมพ์เผยแพร่ในหนังสือ Mapping Connections Indo-Thai Historical and Cultural Linkage Edited by Sachchidanand Sahai และ Neeru Misra โดย Mantra Books, New Delhi ในปี 2549

คำนำ : คติความเชื่อไตรภูมิและจักรวาลวิทยาในจิตรกรรมฝาผนังไทย

ในการพิมพ์ครั้งที่ 2 ข้าพเจ้าจึงเพิ่มภาพถ่ายจิตรกรรมฝาผนังด้านหลังพระพุทธรูปประธานในอุโบสถ ที่เขียนเป็นภาพเล่าเรื่อง "คติความเชื่อเรื่องไตรภูมิและจักรวาลวิทยา" จำนวน 2 วัด อันได้แก่ (1) จิตรกรรมฝาผนังในอุโบสถวัดบางขุนเทียนใน เขตบางขุนเทียน กรุงเทพมหานคร และ (2) จิตกรรมฝาผนังในอุโบสถวัดปทุมคงคาราม เขตสัมพันธวงศ์ กรุงเทพมหานคร ช่างเขียนทั้งสองวัดมีฝีมือช่างต่างกัน แต่มีกรอบตวามติดจัดวางตำแหน่งภาพเล่าเรื่องผนังด้านหลังพระพุทธรูปประธานเป้นภาพ "คติความเชื่อเรื่องไตรภูมิและจักรวาลวิทยา" เหมือนกัน

สารบัญ : คติความเชื่อไตรภูมิและจักรวาลวิทยาในจิตรกรรมฝาผนังไทย

• ภาพลายเส้นไตรภูมิและจักรวาล
• โครงสร้างภาพลายเส้นไตรภูมิและจักรวาลภาพที่ 1
• ตำหนักพระพุทธโฆษาจารย์ วัดพุทไธสวรรย์ จ.พระนครศรีอยุธยา
• จิตรกรรมฝาผนังด้านทิศเหนือ ภายในตำหนักสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์
• ภาพลายเส้นจิตรกรรมฝาผนัง ตำหนักสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ วัดพุทไธสวรรย์ จ.พระนครศรีอยุธยา
• จิตรกรรมฝาหนังในอุโบสถ วัดเกาะแก้วสุทธาราม อ.เมือง จ.เพชรบุรี