รายละเอียด : นิทานโบราณคดี
นิทานโบราณคดี
หนังสือ "นิทานโบราณคดี" กล่าวถึงเรื่องราวเกี่ยวกับความรู้ในทางภูมิศาสตร์ ประวัติศาสตร์ โบราณคดี และขนบธรรมเนียมประเพณีต่างๆ ตามความทรงจำของ สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ แบ่งออกเป็นตอนๆ ตามลักษณะเรื่อง เป็นต้น นิทานเรื่อง "ค้นเมืองโบราณ" ทรงเล่าเรื่องการค้นหาพระเจดีย์ซึ่งสมเด็จพระนเรศวรมหาราชโปรดให้สร้างขึ้นเป็นที่ระลึกในคราวชนช้างกับศัตรูและทรงได้ชัยชนะอย่างเด็ดขาดงดงาม เป็นสงครามกู้ชาติให้ชาติไทยคงความเป็นไทยมาได้จนทุกวันนี้ในพระราชพงศาวดารกล่าวว่า สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงทำยุทธหัตถีหรือชนช้างกับราชศัตรูที่ตำบลหนองสาหร่าย แต่ไม่กล่าวว่าตำบลนี้อยู่ที่ไหน จึงเป็นเหตุให้มีการสำรวจตรวจค้นกัน จนพบพระเจดีย์อันเป็นอนุสาวรีย์เทิดเกียรติไทยซึ่งปรักหักพังซ่อนอยู่ในป่ารก สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพเล่าเรื่องตอนนี้กล่าวถึงต้นเหตุที่ไปตรวจและทรงวินิจฉัยเรื่องตามที่กล่าวไว้ในพระราชพงศาวดารด้วยหลักโบราณคดี กระทำให้ผู้ที่อ่านแล้วได้รับความรู้และความภาคภูมิใจในชาติของตน
สารบัญ : นิทานโบราณคดี
- เรื่องพระพุทธรูปประหลาด
- เรื่องพระครูวัดฉลอง
- เรื่องเสือใหญ่เมืองชุมพร
- เรื่องห้ามไม่ให้เจ้าไปเมืองสุพรรณ
- เรื่องของแปลกที่เมืองชัยบุระในอินเดีย
- เรื่องของแปลกที่เมืองพาราณสี
- เรื่องสืบพระศาสนาในอินเดีย
เนื้อหาปกหลัง : นิทานโบราณคดี
แปลถวายเปนฉันทพากย์ฉบงง ๑๖
องค์ใดสมเด็จบรม องศ์เธอคือกรม พนะยาดำรงราชา
นุภาพบพิตรอิศรา ทรงพระปฤชา เปนจ้าวเปนใหญ่ไพศาล
เปนกระวีคดีเบาราณ ปาฐกดำนาน เปนราชบัณฑิตสภา
เปนนายกนำมรรคา ขนบนานา กระเดื่องเฟื่องฟุ้งกรุงไกร
เปนอภิรัฐ ธิปไต เลอเลอศเทอดไท รังสีทอิศรศักดิ์สมบูรณ์
ทรงพระอุษส่าห์เพิ่มภูล เปนร่มรมย์จรูญ จีรจัสเจริญเรืองศรี
บรมวงศ์พงษ์พระจักรี สมเสพสวามี ตลอดเหล่าเผ่าณอยุธยา
ทรงขยันสรรพราชกิจจา นุกิจรัฐยา ภิบาละโนบายบรรพ์
ทรงทำสำเหร็จเผล็ดพลัน งามดีทุกอัน เผล็ดเสร็จสดวกตลอดมา
บัดนี้ทรงพระยศถา นันตระศักดา ดิเรกะยศยิ่งยง
ส่วนอาตมภาพจำนง มีมุทิตาตรง ต่อบพิตรเจ้าเจอศจรรย์
จึงเชลงบาฬีแลฉันท์ เริ่มร่ำรำพัรรณ เพื่อเพิ่มพระชัยมงคล
พร้อมกายถวายใจดล ล้วนเปนกุศล ไม่แสร้งอุโฆษโจษจรร
ขอเฉลิมพระมิ่งพระขวัญ บพิตร์ทรงธรรม์ ถวัลย์ชัยไพพิธกฤดิ์คุณ
อีกทรงพระเกษมสมบุญ สมสุขอดุลย์ เพียบภูลพิพัฒน์ถาพร
ทรงศิริสวัสดิ์สุนทร แผ่เดชบวร อีกทรงส่ำสง่าผ่าเผย
ขอทรงปรามปราบประเปรย ปวงบรบเงย บเงื้อมเอื้อมอาจโอหัง
ขอสฤดิสมสัตย์วาจัง ดุจพรสวมัง คละพิลาสละเบงถวาย
ตั้งแรกแต่ต้นจนปลาย โดยบาฐบริยาย ดั่งอาตมภาพรำพรรณ์
ขอจงประสิทธิ์เร็วพลัน โอมอรรถสัทธรรม์ แด่สมเด็จพระเจ้าบรมวงษ์เธอ
พระองค์นี้เทอญแลนา