รายละเอียด : ขัตติยนารีแห่งแผ่นดิน สมเด็จย่าของในหลวงรัชกาลที่ ๘ และ รัชกาลที่ ๙

“ขัตติยนารีแห่งแผ่นดิน” มีความหมายว่า สตรีสูงศักดิ์ผู้สืบเชื้อสายกษัตริย์ที่มีบทบาทสำคัญที่สุดแห่งแผ่นดินนี้ (กรุงรัตนโกสินทร์) “สมเด็จพระศรีสวรินทิรา บรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า” พระองค์ทรงมีความเหมาะสมกับความหมายนี้ที่สุดด้วยประกาลทั้งปวง ขอนำเสนอพระราชประวัติ พระราชกรณียกิจ พระราชจริยวัตรที่งดงาม ความทุกข์ ความสุข รวมถึงบทสนทนา ในเรื่องราวหรือเหตุการณ์ที่คุณอาจไม่เคยรับรู้มาก่อน เพื่อน้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณและเป็นการเฉลิมพระเกียรติ นำมาเผยแพร่ให้เป็นที่ประจักษ์แก่ปวงชนต่อไป ถ้าหากจะให้ผู้เขียนนึกถึงขัตติยนารีที่เปี่ยมไปด้วยพระเมตตา เปี่ยมไปด้วยพระมหากรุณาธิคุณ อีกทั้งยังทรงประกอบพระราชกรณียกิจน้อยใหญ่นานัปการ และทรงมีพระราชจริยวัตรที่งดงาม "สมเด็จพระศรีสวรินทิรา บรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า" จะเป็นพระนามแรกที่ผู้เขียนจะนึกถึง สมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้าทรงดำรงพระชนม์ชีพยืนยาวระหว่างปี พ.ศ. ๒๔๐๕-๒๔๙๘ ทรงมีพระชนม์ชีพอยู่ในช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อแห่งยุคสมัย พระองค์ทรงใช้เวลาอันยาวนานอย่างมีประโยชน์ยิ่ง ตลอดพระชนม์ชีพทรงประสบทั้งสุขปีติใหญ่หลวงและทุกข์วิปโยคพ้นพรรณนา แต่ทรงดำรงพระสติมั่นคง ด้วยทรงยึดมั่นในหลักแห่งพระธรรม ทำให้ทรงมีพระราชหฤทัยกระจ่างแจ้งจนทรงพ้นจากความทุกข์เศร้าหมองทั้งปวง ด้วยพระราชประวัติของสมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้าทำให้กล่าวได้ว่าพระองค์ทรงเป็น "ขัตติยนารีแห่งกรุงรัตนโกสินทร์" อย่างแท้จริง เพื่อน้อมรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณและเป็นการเฉลิมพระเกียรติ ผู้เขียนจึงรวบรวมพระราชประวัติ พระราชกรณียกิจ และพระราชจริยวัตรของสมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้านำมาเผยแพร่ให้เป็นที่ประจักษ์แก่มหาชน สมควรอย่างยิ่งที่เราจะน้อมนำยึดถือเป็นแบบอย่างและนำไปปฏิบัติสืบต่อไป

กิตติ โล่ห์เพชรรัตน์

คำนำ : ขัตติยนารีแห่งแผ่นดิน สมเด็จย่าของในหลวงรัชกาลที่ ๘ และ รัชกาลที่ ๙

ถ้าหากจะให้ผู้เขียนนึกถึงขัตติยนารีที่เปี่ยมไปด้วยพรเมตตา เปี่ยมไปด้วยพระมหากรุณาธิคุณ อีกทั้งยังทรงประกอบพระราชกรณียกิจน้อยใหญ่นานัปการ และทรงมีพระราชจริยวัตรที่งดงาม "สมเด็จพระศรีสวรินทิรา บรมราชเทวี พระพันวสาอัยยิกาเจ้า" จะเป็นพระนามแรกที่ผู้เขียนจะนึกถึง สมเด็จพระพันวสาอัยยิกาเจ้าทรงดำรงพระชนม์ชีพยืนยาวระหว่างปี พ.ศ.๒๔๐๕ - ๒๔๙๘ ทรงมีพระชนม์ชีพอยู่ในช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อแห่งยุคสมัย พระองค์ทรงใช้เวลาอันยาวนานอย่างมีประโยชน์ยิ่ง ตลอดพระชนม์ชีพทั้งปวงประสบทั้งสุขปีติใหญ่หลวงและทุกข์วิปโยคพ้นพรรณา แต่ทรงดำรงพระสติมั่นคง ด้วยทรงยึดมั่นในหลักแห่งพระธรรม ทำให้ทรงมีพระราชหฤทัยกระจ่างแจ้ง จนทรงพ้นจากความทุกข์เศร้าหมองทั้งปวง ด้วยพระราชประวัติของสมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้าทำให้กล่าวได้ว่าพระองค์ทรงเป็น "ขัตติยนารีแห่งกรุงรัตนโกสินทร์" อย่างแท้จริง"

ด้วยความเคารพ

กิตติ โล่ห์เพชรัตน์

สารบัญ : ขัตติยนารีแห่งแผ่นดิน สมเด็จย่าของในหลวงรัชกาลที่ ๘ และ รัชกาลที่ ๙

• "พระองค์เจ้าสว่างวัฒนา" พระเจ้าลูกเธอในรัชกาลที่ ๔
• พระอัครมเหสีในรัชกาลที่ ๕
• ทรงเป็นยอดพระราชชนนี
• สมเด็จพระมาตุจฉาเจ้า (ป้า) ในรัชกาลที่ ๖ และ ๗
• เหตุการณ์บ้านเมือง ช่วงปี ๒๔๗๕ - ๒๔๗๗
• สมเด็จพระอัยยิกาเจ้า (ย่า) ในรัชกาลที่ ๘
• สมเด็จพระอัยยิกาเจ้า ๒ รัชกาล
• ความผิดพลาดของคณะราษฎร ที่กระทำต่อสมเด็จพระพันวัสสาฯ
• เมื่อคณะราษฎรสำนึกผิด
• พระมเหสีที่ทรงโทมนัสที่สุดในประวัติศาสตร์
• ความรักระหว่างสมเด็จพระพันวัสสาฯ กับพระราชนัดดา
• พระราชจริยวัตรที่งดงาม
• พระราชกรณียกิจ อันเป็นประโยชน์ต่อแผ่นดิน
• ที่ประทับ และพระเกียรติยศ
• สมเด็จฯ ๖ แผ่นดิน เสด็จสวรรคต

เนื้อหาปกหลัง : ขัตติยนารีแห่งแผ่นดิน สมเด็จย่าของในหลวงรัชกาลที่ ๘ และ รัชกาลที่ ๙

"สมเด็จพระศรีสวรินทิรา บรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า" ทรงดำรงพระชนม์ชีพยืนยาวถึง ๖ แผ่นดิน ทรงเป็นพระเจ้าลูกเธอในรัชกาลที่ ๔ พระอัครมเหสีในรัชกาลที่ ๕ สมเด็จพระมาตุจฉาเจ้า (ป้า) ในรัชกาลที่ ๖ และ ๗ สมเด็จพระอัยยิกาเจ้า (ย่า) ในรัชกาลที่ ๘ และ ๙ เรื่องราวความรักต่อพระราชโอรสธิดา พระราชโอรสธิดาบุญธรรม และพระราชนัดดา รวมถึงพระราชจริยวัตรที่งดงาม ผลกระทบจากสถานการณ์บ้านเมือง และเหตุใดทรงเป็นพระมเหสีที่ทรงโทมนัสที่สุดในประวัติศาสตร์ ด้วยพระราชกรณียกิจนานัปการ พระองค์ทรงเป็น "ขัตติยนารีแห่งแผ่นดินนี้อย่างแท้จริง"