รายละเอียด : ศาลเจ้าจีนในกรุงเทพ

ศาลเจ้าจีนในกรุงเทพ

คำว่า "ชาวจีนโพ้นทะเล" สื่อถึงชาวจีนที่อพยพออกจากบ้านเกิดของตนเอง เพื่อไปตั้งหลักปักฐานในดินแดนอื่น โดยมีสาเหตุการอพยพหลายประการ เช่น ภาวะความแห้งแล้งและสงครามในบ้านเกิด ในปัจจุบันนี้กล่าวไว้ว่า ชาวจีนโพ้นทะเลรวมถึงลูกหลานของชาวจีนกลุ่มนี้ตั้งถิ่นฐานอยู่เกือบทุกกมุมโลก อย่างไรก็ตาม ถึงแม้ชาวจีนเหล่านี้ย้ายถิ่นฐานไปอยู่ในดินแดนใหม่ แต่มิได้ลืมรากเหง้าทางวัฒนธรรมของตนเอง โดยสะท้อนผ่านภาษาพูด อาหาร และประเพณี เป็นต้นส ทั้งนี้ศาลเจ้าที่ชาวจีนเหล่านี้สร้างขึ้นก็เป็นสิ่งสะท้อนตัวตนด้วยเช่นกัน

ชาวจีนในดินแดนไทย รวมไปถึงกรุงเทพฯ มีทั้งหมด 5 กลุ่มหลัก ได้แก่ แต้จิ๋ว ฮกเกี้ยน ไหหลำ กวางตุ้ง และแคะ ในปัจจุบันเมื่อกล่าวถึงความแตกต่างของชาวจีนทั้ง 5 กลุ่ม คนส่วนใหญ่ม้ักมุ่งไปที่ภาษา อาหาร ศิลปะการแสดง และประเพณีบางประการ แต่ไม่ค่อยมีการกล่าวถึงรูปแบบสถาปัตยกรรมของศาลเจ้า ซึ่งชาวจีนแต่ละกลุ่มสร้างขึ้นและยังคงลักษณะสถาปัตยกรรมพื้นถิ่นของแต่ละกลุ่มไว้ระดับหนึ่ง โดยเฉพาะศาลเจ้ารุ่นเก่า

สารบัญ : ศาลเจ้าจีนในกรุงเทพ

• บทนำ
• ชาวจีนและศาลเจ้าจีนในกรุงเทพฯ สมัยรัชกาลที่ ๑-๕
  • ภูมิหลังของกลุ่มชาวจีนในกรุงเทพฯ
  • ความเป็นอยู่ของชาวจีนในกรุงเทพฯ : การตั้งชุมชนและรวมกลุ่ม
  • ความสัมพันธ์ระหว่างศาลเจ้าและชุมชนชาวจีน
• สถาปัตยกรรมในศาลเจ้าจีนในกรุงเทพฯ สมัยรัชกาลที่ ๑-๕
  • เอกลักษณ์ร่วมกัน
  • ศาลเจ้าของชาวแต้จิ๋ว
  • ศาลเจ้าของชาวฮกเกี้ยน
  • ศาลเจ้าของชาวกวางตุ้ง
  • ศาลเจ้าของชาวไหหลำ
  • ศาลเจ้าของชาวแคะ
• ภาพสะท้อนชาวจีนอพยพผ่านสถาปัตยกรรมศาลเจ้าในกรุงเทพฯ สมัยรัชกาลที่ ๑-๕
  •  การสืบทอดรูปแบบสถาปัตยกรรมจากถิ่นกำเนิดของชาวจีนแต่ละกาลุ่มภาษา
  • การเปิดรับวัฒนธรรมจากกลุ่มภายนอกของชาวจีนแต่ละกลุ่มภาษา

เนื้อหาปกหลัง : ศาลเจ้าจีนในกรุงเทพ

ชาวจีนโพ้นทะเลในเมืองไทย รวมถึงกรุงเทพฯ มีทั้งหมด 5 กลุ่มหลัก ได้แก่ แต้จิ๋ว ฮกเกี้ยน ไหหลำ กวางตุ้ง และแคะ เมื่อกล่าวถึงความแตกต่างของชาวจีนทั้ง 5 กลุ่ม มักมุ่งไปที่ภาษาา อาหาร ศิลปะการแสดง และประเพณีบางประการ แต่ไม่ค่อยมีการกล่าวถึงรูปแบบสถาปัตยกรรมของศาลเจ้า "ด้วยเหตุนี้ ผู้เขียนจึงศึกษาวิจัยรูปแบบสถาปัตยกรรมของศาลเจ้าจีน และเน้นเฉพาะศาลเจ้าในพื้นที่กรุงเทพฯ ที่สร้างขึ้นในช่วงรัชกาลที่ 1-5 เพื่อค้นหาเอกลักษณ์ทางศิลปกรรมของชาวจีนแต่ละกลุ่มภาษา อีกทั้งยังพิจารณาถึงอิทธิพลศิลปะอื่นๆ ที่มีผลต่อรูปแบบสถาปัตยกรรมศาลเจ้าแต่ละกลุ่ม พบว่าศาลเจ้าหลายแห่งยังสะท้อนรูปแบบศิลปะที่เป็นเอกลักษณ์ของกลุ่มภาษา บางแห่งสะท้อนถึงการผสมผสานระหว่างงานศิลปกรรมของตนเองกับศิลปกรรมแบบอื่นๆ อย่างไรก็ดี ถึงแม้ศาลเจ้าบางแห่งเป็นศาลเจ้าเก่าแก่ แต่มีการเปลี่ยนแปลงรูปแบบในภายหลังทำให้รูปแบบศิลปกรรมดั้งเดิม ที่แสดงความเป็นตัวตนของกลุ่มภาษาหายไปอย่างน่าเสียดาย"