รายละเอียด : 140 ปี "การ์ตูน" เมืองไทย (ประวัติและตำนาน พ.ศ. 2417-2557)

140 ปี "การ์ตูน" เมืองไทย (ประวัติและตำนาน พ.ศ. 2417-2557)

คำว่า "การ์ตูน" ที่พวกเราคนไทยต่างเรียกขานพูดคุยกันด้วยความคุ้นเคยอยู่จนถึงทุกวันนี้ มิใช่คำที่มีอยู่ในขนบการเขียนหรือพูดของชาวสยาม ที่เป็นภาษาท้องถิ่นประจำชาติดั้งเดิมมาตั้งแต่โพ้นอดีต หากทว่าเป็นคำที่เริ่มต้นเกิดขึ้นจากการเลียนเสียงการสะกดคำของชาวตะวันตก ซึ่งก็คือการพูดทับศัพท์จากคำว่า "CARTOON" ของพวกฝรั่งยุโรป-อเมริกัน ที่เป็นผู้นำเอาผลผลิตอย่างพวก "ภาพวาดการ์ตูน" และคำบัญญัติเรียกขานดังกล่าวเข้ามาให้ชาวสยามได้ทำความรู้จัก เมื่อยุคที่ยังเป็น "ราชอาณาจักรสยาม" นั่นเองถือเป็นการหยิบยืมเอาภาษาของชนชาติอื่น มาใช้สอยจนหลอมกลืนกลายเป็นภาษาพูดที่ชาวสยามคุ้นเคยแบบทื่อๆ ตรงๆ ด้วยการสร้างรูปคำในภาษาเขียนของไทยเป็น "การ์ตูน" ที่แรกเริ่มเดิมที ชาวสยามยังอ่านออกเสียงแบบชาวยุโรปตามขนบของผู้คนเมื่อครั้งอดีตว่า "คาทูน" หรือ "คาร์ทูน" จนกลายมาเป็นคำเขียนว่า "การ์ตูน" เยี่ยงปัจจุบันในที่สุด

คำนำ : 140 ปี "การ์ตูน" เมืองไทย (ประวัติและตำนาน พ.ศ. 2417-2557)

นอกจากท่อง ก ไก่, ข ไข่..และตำราเรียนต่างๆ หนังสือการ์ตูนคงเป็นหนังสือชนิดแรกที่คนทั่วไปเริ่มอ่าน เพราะมีภาพมากกว่าคำ เข้าใจได้ไม่ยาก มีความสนุกสนานเพลิดเพลินในการอ่าน มักมีอารมณ์ขัน เด็กๆ จึงชอบอ่านหนังสือการ์ตูน ไม่ต้องถูกบังคับให้ต้องจดจำอะไรเพราะไม่ได้เอาไปสอบ หรือส่งการบ้าน ภาพการ์ตูนก็อาจจะถือว่าเป็นการออกแบบตัดทอนแรกๆ ที่มนุษย์รู้จัก บุคลิกตัวการ์ตูนต่างๆ ที่ถูกสร้างเพื่อให้เป็นที่จดจำได้ง่ายมีอิทธิพลต่อเด็กๆ จำนวนไม่น้อยให้เติบโตมาเป็นจิตรกร, มัณฑนากร,สถาปนิก หรือกระทั่งนักโฆษณา

ยิ่งกว่านั้น หนังสือการ์ตูนยังเป็นที่บ่มเพาะจินตนาการชั้นต้นให้เด็กๆ ได้เป็นอย่างดี เพราะในความเป็นการ์ตูนอะไรที่เป็นไปไม่ได้ก็สามารถกลายเป็นิส่งที่เป็นไปได้ และหนังสือการ์ตูนส่วนใหญ่มักนำเสนอในผลลัพธ์บั้นปลายที่ว่า "ธรรมะย่อมชนะอธรรม" ซึ่งมีส่วนช่วยหว่านเมล็ดพันธุ์ในด้านดีงามให้สังคม (อาจจะยกเว้นบ้างในการ์ตูนยุคใหม่ หรือนิยายภาพสำหรับผู้ใหญ่) หากจะบอกว่า การ์ตูนเป็นจุดเริ่มต้นของควมรักการอ่านหนังสือ ก็คงไม่ผิดนัก

การกำเนิดของการ์ตูนในเมืองไทยต้องย้อนหลังไปเกือบ 150 ปี ทุกแหล่งข้อมูลลงความเห็นเหมือนๆ กันว่า ภาพเขียนด้วยอารมณ์ขันบางส่วนของ ขรัวอินโข่ง ในสมัยรัชกาลที่ 3 แห่งราชวงศ์จักรี นับเป็นการ์ตูนชิ้นแรกๆ ของเมืองไทย จากนั้นการ์ตูนก็พัฒนาเรื่อยมา แยกแยะไปหลายรูปแบบ เช่น การ์ตูนช่องเดียว, หลายช่องจบ,นิยายภาพและการ์ตูนล้อการเมือง การ์ตูนมีทั้่งช่วงเวลาที่เฟื่องฟูและโรยรา จนกระทั่งถึงยุคโซเชียลมีเดีย แม้พฤติกรรมและสื่อในการอ่านเปลี่ยนไปอย่างรุนแรง แต่การ์ตูนก็ยังคงอยู่และเป็นที่ต้องการของสังคม

คำนิยม โดย ทิวา สาระจูฑะ

สารบัญ : 140 ปี "การ์ตูน" เมืองไทย (ประวัติและตำนาน พ.ศ. 2417-2557)

• 1 "คำ" และ "ความหมาย" ของ "การ์ตูน"
• 2 จุดเริ่มต้นอันหลากหลายของ "การ์ตูน" ตะวันตก
• 3 ช่วงตั้งต้นแห่ง "การ์ตูน" สยาม ในรัชกาลที่ 5
• 4 เมื่อเมล็ดพันธุ์ "การ์ตูน" งอกงาม ในสมัยรัชกาลที่ 6
• 5 วิวัฒนาการ "การ์ตูน" สยาม ใน 3 รัชกาล
• 6 "การ์ตูน" ในรัชกาลที่ 9 ยุคสมัยความเปลี่ยนแปลงอันหลากหลาย
• 7 "การ์ตูน" เมืองไทย ในพุทธทศวรรษที่ 2500 (พ.ศ.2500-2509/ค.ศ.1957-1966)
• 8 พุทธทศวรรษที่ 2510 สู่ศักราช "การ์ตูนญี่ปุ่นแปลไทย" (พ.ศ.2510-2519/ค.ศ.1967-1976)
• 9 ยุคเฟื่องฟูของ "การ์ตูนเล่มละบาท" กับพุทธทศวรรษที่ 2520 (พ.ศ.2520-2529/ค.ศ.1977-1986)