พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าพัชรกิติยาภา ทรงดำริให้จัดทำตำรับอาหารนี้ขึ้น และโปรดฯ ให้ ม.ล.เนื่อง นิลรัตน์ ข้าราชบริพารในพระวิมาดาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ กรมพระสุทธาสินีนาฏ ปิยมหาราชปดิวรัดา ซึ่งเป็นผู้ที่มีชื่อเสียงในการทำอาหารตำรับชาววัง ร่วมกันกับสาขาวิชาคหกรรมศาสตร์ฯ มหาวิทยาลัยราชภัฎสวนสุนันทา คิดสูตรอาหารที่ทำจากปลาและผักพื้นบ้านมากมาย และคัดเลือกเฉพาะบางสูตรมาไว้ในเล่มนี้

สูตรอาหารส่วนใหญ่ใน "ตำรับอาหารเพื่อนพึ่ง (ภาฯ) ยามยาก" นี้ ปรุงจากวัตถุดิบที่ได้จากโครงการฟื้นฟูผู้ประสบอุทกภัย ตามแนวทางพระราชดำริเศรษฐกิจพอเพียงของมูลนิธิอาสาเพื่อนพึ่ง (ภาฯ) ยามยาก สภากาชาดไทย ซึ่งเสนอแนะแนวทางการปลูกพืชสวนครัวในพื้นที่จำกัด แนะนำการเพาะเลี้ยงเห็ดในโรงเพาะเห็ดขนาดเล็ก หรือการเพาะเห็ดในเข่งและเลี้ยงสัตว์น้ำเพื่อการบริโภค เพื่อลดรายจ่าย และเพิ่มรายได้ อีกทั้งยังเป็นแหล่งอาหารในชุมชนอีกด้วย ดังนั้นเมื่อผู้อ่านนำไปประยุกต์จริง ก็สามารถทำรับประทานเอง และสามารถนำไปสร้างเป็นผลผลิตที่อาจจะนำมาซึ่งรายได้ในระยะยาวอีกประการหนึ่ง