เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์
เกิด: 26 มีนาคม พ.ศ. 2483
อำเภอพนมทวน จังหวัดกาญจนบุรี
อาชีพ : กวี
ประวัติ :
เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ เกิดเมื่อวันที่ 26 มีนาคม พ.ศ. 2483 ที่อำเภอพนมทวน จังหวัดกาญจนบุรี เป็นบุตรคนโต และผู้ชายคนเดียวในจำนวนที่น้องทั้งหมด 5 คน ของนายฮกหรือสมบัติและนางสมใจ (เก้าวงศ์วาร) พงษ์ไพบูลย์ บิดาเป็นหลงจู๊ โรงฝิ่น แต่ภายหลังบิดากับมารดาหย่าร้างกัน ศึกษาประถมศึกษาปีที่ 4 จากโรงเรียนวัดบ้านทวน และจบชั้นมัธยมปีที่ 6 จากโรงเรียนวิสุทธรังสี จังหวัดกาญจนบุรี เรียนมัธยมปีที่ 7 ที่โรงเรียนพิชัยญาติ กรุงเทพฯ แล้วย้ายไปเรียนต่อชั้นมัธยมปีที่ 8 ที่ โรงเรียนทวีธาภิเศก โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา, จบปริญญาตรีนิติศาสตร์ จากมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เมื่อศึกษาจบก็ได้กลับไปบวชที่วัดทุ่งสมอ จังหวัดกาญจนบุรี ระหว่างจำพรรษาได้ถือธุดงค์ไปศึกษาธรรมกับท่านพุทธทาสภิกขุ ณ สวนโมกขพลาราม อำเภอไชยา จังหวัดสุราษฏร์ธานี และปริญญาศิลปศาสตร์กิตติมศักดิ์จากสหวิทยาลัยทราวดี (วิทยาลัยครูกาญจนบุรี) ปริญญาศิลปศาสตรดุษฏีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (ภาษาและวรรณคดี) คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์และปริญญาศิลปศาสตรดุษฏีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (ภาษาไทย) คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยลัยธรรมศาสตร์ เริ่มงานเขียนครั้งแรกเมื่อเรียนอยู่ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เนื่องจากได้พบโคลงที่บิดาเขียนไว้เมื่อครั้งยังหนุ่ม จึงอยากเขียนได้เช่นนั้นบ้าง ผลงานมีทั้ง ร้อยกรอง และร้อยแก้ว เมื่อเรียนอยู่คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เคยอยู่ชุมนุมวรรณศิลป์มาก่อน
พ.ศ. 2507-2508 เริ่มทำงานในกระทรวงพัฒนาการแห่งชาติเพื่อหารายได้พิเศษ
พ.ศ. 2511-2512 เป็นบรรณาธิการ นิตยสาร “วิทยาสาร” ของบริษัทไทยวัฒนาพานิช
พ.ศ. 2513 ได้แสดงภาพยนตร์โทรทัศน์เรื่อง “พระอภัยมณี” ของสุนทรภู่ โดยรับบทพระอภัยมณี แต่แสดงไม่จบ
พ.ศ. 2514-2515 เป็นอาจารย์ประจำสอนวิชาการประพันธ์อย่างสร้างสรรค์ ที่ภาควิชาภาษาไทย ของคณะศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ จังหวัดปัตตานี
พ.ศ. 516 เป็นพนังงานของธนาคารกรึงเทพจำกัด จนถึงปัจจุบัน โดยเป็นผู้ชำนาญการด้านวัฒนธรรม สังกัดศูยน์สังคีตศิลป์ ฝ่ายการประชาสัมพันธ์ ธนาคารกรุงเทพจำกัด ในตำแหน่งผู้ช่วยรองผู้จัดการ
สมรสกับประคองกูล อิศรางกูร ณ อยุธยา เมื่อ พ.ศ. 2514 มีบุตร 2 คน บุตรสาวนโตชื่อ ประคำกรอง (เกี้ยว) บุตรชายคนเล็กชื่อแก้วเก้ว (เกล้า)
พ.ศ. 2516 บทกวี “อาทิตย์ถึงจันทร์” บันทึกเรื่องราวช่วง 14 ตุลาคม พ.ศ. 2516 ได้รับรางวัลชมเชยพิเศษวรณกรรมบัวหลวงของธนาคารกรุงเทพจำกัด
พ.ศ. 2521 บทกวี “ชักม้าชนเมือง” ได้รับรางวัลดีเด่นงานสัปดาห์หสังสือแห่งชาติ
พ.ศ.2523 บทกวี “เพียงความเคลื่อนไหว” ได้รับรางวัลซีไรต์หรือวรรณกรรมสร้างสรรค์ยอดเยี่ยมแห่งอาเซียน
พ.ศ. 2527 บทกวี “เพียงขลู่ยผิว” ได้รับรางวัลดีเด่นงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ
พ.ศ. 2536 ได้รับการคัดเลือกจากคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่ชาติ ให้เป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์
เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ ได้เป็นอุปนายกสมคมภาษาและหนังสือ อุปนายกสมาคมนักเขียนแห่งประเทศไทย อนุกรรมการด้านวัฒนธรรมภาครัฐบาลของสำนักเยาวชน (สยช.) ที่ปรึกษาด้านวัฒนธรรมผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร และเคยเป็นที่ปรึกษารัฐมนตรีทบวงมหาวิทยาลัย
ผลงาน :
งานเขียนครั้งแรก
บทกลอนชื่อ “นกขมิ้น”
ผลงานรวมเล่ม
ร้อยกรอง
- คำหยาด - อาทิตย์ถึงจันทร์ - เพียงความเคลื่อนไหว
- ชักม้าชมเมือง - จารึก ร.ศ. ๒๐๐ - เพลงขลุ่ยเหนือทุ่งข้าว
- ตากรุ้งเรืองโพยม - ข้าวคลองค้นนายาว - นกขมิ้น
- เพลงขลุ่ยผิว - เขียนแผ่นดิน ฯลฯ
ความเรียง
- ที่นี่ขัดข้องหนอ - มุมที่ไม่มีเหลี่ยม - ดาบที่หมกอยู่ในจีวร
- เจ้าประคุณเอ๋ย - มองพม่า - บังอบายเบิกฟ้า
- ฝึกพื้นใจเมือง - นอกรั้วโรงเรียน - ลอดลายประแจจีน
- เหยียบแผ่นดินหยก - ซอยเท้าเข้าญี่ปุ่น - แผ่วผ่านธารน้ำไหล
- เรียงร้อยถ้อยคำ - ดังนั้นฉันจึงเขียน - ประคำกรอง
- วารีดุริยางค์ - กรุงเทพทวารวดี - แว่วไหลในสายลม
- หยุดสักนิด คิดสักหน่อย หมุดหมายที่ ๑ - หนึ่งได้แรงใจ ฯลฯ
นวนิยาย
บ้านเก่า
เรื่องแปลและเขียนร่วมกับคนอื่น
- คัมภีร์คุณธรรม(ร่วมกับสมเกียรติ สุขโข)
- ส่องตะเกียง(ร่วมกับ ล.เสถียรสุด)
- ห่วงหาอาทร(ร่วมกับสมเกียรติ สุขโขและ สโรชา)
- ก.ข.ขับขาน(ร่วมกับวีระศักดิ์ ขุขันธิน)
- 6 ตุลามหากาพย์(ร่วมกับกลุ่มกวีร่วมสมัย)
- วันฆ่านกพิราบ(ร่วมกับมหาสมภาร พรหมทา)
เกียรติยศที่ได้รับ
พ.ศ. 2536 ได้รับการประกาศยกย่องเชิดชูเกียรติเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์ สาขาย่อยกวีนิพนธ์ จากสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ
งานที่ได้รับรางวัล
พ.ศ. 2516 บทกวี “อาทิตย์ถึงจันทร์” บันทึกเรื่องราวช่วง 14 ตุลาคม พ.ศ. 2516 ได้รับรางวัลชมเชยพิเศษวรณกรรมบัวหลวงของธนาคารกรุงเทพจำกัด
พ.ศ. 2521 บทกวี “ชักม้าชนเมือง” ได้รับรางวัลดีเด่นงานสัปดาห์หสังสือแห่งชาติ
พ.ศ.2523 บทกวี “เพียงความเคลื่อนไหว” ได้รับรางวัลซีไรต์หรือวรรณกรรมสร้างสรรค์ยอดเยี่ยมแห่งอาเซียน
พ.ศ. 2527 บทกวี “เพียงขลู่ยผิว” ได้รับรางวัลดีเด่นงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ